Üzüm aşısı, genellikle bitkinin çoğalmasında kullanılan yöntemdir. Bitkinin çeşidinden bir gözün çıkarılması veya kalem ismi verilen bir parça dal parçasıyla öteki bitkinin üstüne konulmasına ve tutturulmasına denir. Üzüm aşısı, verimliliği, kaliteyi, üzümün ömrünü iyileştirmeye de yarar.
Üzüm Aşısı Nasıl Yapılır?
Yarma Aşı: bu aşı İlkbaharda Mart, Nisan ayları arasında aşılanır.
Aşılama öncesi üzüm ağacının çevresindeki toprak çapalanır ve toprak seviyesinde kesilir. Aşı bıçağı yardımıyla üst yüzeyi düzeltilir. Anacın çok yarılmaması için sıkıca bağlanmalıdır. Aşı keskisi yardımıyla ortadan 3-4 cm ölçüsünde yarılır. Aşı keskisinin ucu yarığa girdirilir. Aşılanan ağacın kalemi altındaki gözün 2 cm altından ve göz dışarıda kalacak şekilde kesilir. Bir tarafta öz diğer tarafta odun olmalıdır. Kalemin kabuğu anacın kabuğu aynı hizada olmalı ve boşluk kalmamalıdır sonra bağlanır.
Kakma Aşı: Aşılama şekli yarma aşı gibidir. Burada anaç toprak düzeyinin üzerinden kesildikten sonra ortasından keskiyle yarma.
Tarafına bir tarafına karşılıklı iç tarafa doğru küçülen V şeklinde yer olmalıdır. İki gözü olan kalem yarılan yere tam olacak durumda konumlandırılır. Bunu yapmak için kalemin bir gözü dışta kalacak gibi kama şeklinde kesilir ve anaçtaki tarafına birbirine değecek şekilde.
Sıkıca ve aralık olmadan konumlandırılır. Aşı tamamlandıktan sonra rafya yardımı ile bağlanır.
Aşılanan yerin üzeri yavaşça tavlı toprak yardımıyla örtülür ve bir yanına bir destek dikilir.
Göz Aşısı: Bağlarda en fazla tercih edilen göz aşısı yongalı göz aşısıdır. Üzüm bağında kullanılan yongalı göz aşısı iki şekilde yapılabilmektedir.
- İlkbaharda üzüm bağlarına su geldiği zamanlarda yapılan göz aşısıdır.
- Yazın ayının sonunda bağın gelişimi durduğu zaman yapılacak olan aşı durgun göz aşısı olarak bilinmektedir.
Yongalı göz aşısı kullanılırken genellikle çapı 1-3 cm arasındaki anaç olması iyi sonuç alabilmek için önemlidir. Bu aşının yapılışı ise; bu aşının uygulanması için anaca tam şekilde su gelmesi gerekmektedir. Aşılamadan yaklaşık bir gün önce anacın başının altından keski ile tepesi alınır. Anacın toprağa bitişik ya da toprağın 10-20 cm civarında üzerinden yaklaşık 6-8 cm arasında düz bir yerden yaklaşık 3-4 cm kabuğuyla alınır. Burada dikkat edilmesi gereken kısım nokta, göz parçasındaki kabuk altındaki odunla kabuk arasındaki kısım ile anacın kambiyum denilen kısmının üst üste bitişik olması gerekmektedir. Göz birleştirildikten sonra büyük, sıkı bir materyal ile arada boşluk olmayacak şekilde birleştirilmesi gerekir. Üzüm aşısından 8-10 gün geçtikten sonra aşılara bakılır, tutmayan aşılar yenilenir. İyice kaynaşan aşıların tırnak kısımları gözün yanından meyilli şekilde kesilir.
